Twee partijen hebben zich losgemaakt van het peloton. De verrassing van de koers is de man, die normaal alleen maar vragen stelt over de prestaties van de anderen, maar nu tot zijn schrik opeens vooraan rijdt. Wil hij dat wel? In zijn wiel, een slimme jonge vrouw, die daar relaxed blijft hangen om in de eindsprint genadeloos toe te kunnen slaan. Favorieten van gisteren en eergisteren, zoals de sympathieke renner uit Nijmegen en de heldin van de kermiskoersen staan lek langs de weg. De mopperende renner met de wilde haardos rijdt voor zichzelf, ver voor het peloton uit, maar hij zal opnieuw buiten de prijzen vallen. En dan is er nog een ploeterende renner net achter de kopgroep, die aanvankelijk tot de favorieten behoorde, maar van wie het aanvalsplan faalde. Dat is het beeld. Maar de koers is nog niet helemaal gereden: de kasseien komen nog, evenals een paar gemene klimmetjes. En materiaalpech kan iedereen krijgen.
Er zijn eigenlijk nog maar twee manieren waarop Frans Timmermans de verkiezingen kan winnen. En die zijn allebei nodig.
De eerste is ervoor zorgen dat de kiezers die in 2021 op PvdA en GroenLinks stemden dat opnieuw doen. Dat is nog een hele klus. Twee derde van de kiezers die in 2021 op de PvdA stemde, zegt dat opnieuw te gaan doen. Bij GroenLinks is dat drie kwart. Al met al staan er 5 van de 17 zetels op het spel. Om PvdA-stemmers te binden zijn uitvoerbare plannen nodig over inkomensverdeling en wonen. En voor GroenLinks-stemmers is er een echt klimaatverhaal nodig in plaats van die inkomenspolitieke schijnbeweging over klimaatrechtvaardigheid. Nou, Frans, laat maar horen.
Het tweede is een beroep doen op alle progressieven, die GroenLinks-PvdA in hun keuzeset hebben. Ook als GroenLinks-PvdA niet je eerste voorkeur is, er is maar één linkse partij bij deze verkiezingen die kansrijk is om de politieke machtsverhoudingen te beïnvloeden. Jammer voor al die andere meer of minder sympathieke linkse partijen, die in Duitsland overigens de kiesdrempel niet zouden halen, maar zo liggen de kaarten.
Als het om het verzilveren van strategisch progressief stemmen gaat, dan heb ik een voorstel. Steek als lid of sympathisant je tijd niet in langs de deur gaan, folderen of erger nog vergaderen en preken voor eigen parochie. Nee, ga na wie er in je kennissenkring progressief stemt (D66, Denk, Bij1, Partij voor de Dieren, SP en Volt) en spreek ze aan met de volgende boodschap. Zorg er voor dat GroenLinks-PvdA een serieuze machtspartij kan zijn bij de kabinetsformatie (ongeveer net zo groot als NSC en de VVD óf zelfs de grootste). Stem daarom strategisch. De andere ‘klein linkse’ partijen zijn onmisbaar, dus goed dat ze er zijn, maar het is niet echt belangrijk of ze met 2 of 4 zetels in de Kamer zitten (de kans dat ze onderling ruzie maken neemt overigens af als ze kleiner zijn). Dus stem op de partij van je tweede keus.
Als elk lid nu één progressieve kiezer verleidt strategisch te stemmen, dan komt het misschien toch nog goed.
Lenny Vulperhorst