Lisse - ‘We zijn bezig moeder aarde volledig uit te mergelen’, zei bioloog en bodemexpert Wim Grimme woensdag tijdens de debatavond over de Europese verkiezingen en de bollenteelt van GroenLinks en PvdA afdelingen in de Bollenstreek.

Grimme doelde daarmee vooral op het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de bollenteelt, dat volgens hem funest is voor het bodemleven. Daarmee ontstaat een vicieuze cirkel. Want terwijl een gezonde bodem de weerstand van gewassen tegen ziektes ondersteunt, zorgt het gebruik van middelen er juist voor dat gewassen daar steeds afhankelijker van worden. De ‘monocultuur’ van bollenteelt zorgt er daarnaast volgens hem voor dat ziektes zich veel gemakkelijker kunnen verspreiden. ,,Je vraagt vijanden van gewassen dan eigenlijk: kom alsjeblieft hierheen’’, aldus Grimme. Hij pleitte voor het telen van veel verschillende gewassen op kleinere oppervlakten.

Milieubewuster

Kweker Peter van Saase, al vele jaren bezig met milieubewuster telen, was het maar voor een klein deel met Grimme eens. Zo worden al sinds jaar en dag stalmest en compost gebruikt om de grond vruchtbaar te houden, benadrukte hij, gebruiken veel kwekers ook zogeheten groenbemesting en passen ze wisselteelt toe van de verschillende bolgewassen, die voor een deel hun eigen specifieke bedreigingen hebben.

Ook op het gebied van middelengebruik is al veel bereikt. Hoewel volgens cijfers van de Universiteit van Wageningen (WUR) het aantal kilo’s middelen per hectare tussen 2006 en 2021 bijna verdubbelde, nam de milieubelasting daarvan met 80 procent af. Die afname stagneert overigens sinds 2015.

Europa

De rol van Europa ligt volgens Marit Maij, kandidaat van GroenLinks-PvdA voor het Europarlement, voor een belangrijk deel bij het reguleren van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Daar valt volgens haar nog een wereld te winnen. De Green Deal is al flink afgezwakt en eind vorig jaar stemde het Europarlement een voorstel van de Europese Commissie weg om het middelengebruik in 2030 met de helft terug te brengen. ,,Een gemiste kans’’, aldus Maij.

Een omstreden besluit van de Commissie was verder om het gebruik van onkruidverdelger glyfosaat – beter bekend als Roundup – nog eens tien jaar toe te staan ondanks steeds meer aanwijzing voor de schadelijk effecten daarvan voor natuur en mensen. ,,Er moet meer geld naar onderzoek naar biologische middelen’’, aldus Maij, ,,nu gaat 80 procent van de subsidies naar de 20 procent grootste bedrijven.. Wij willen dat die subsidies ook veel meer worden gebruikt om boeren voldoende inkomen te garanderen die willen omschakelen naar duurzame teelt. We moeten in gesprek gaan met de boeren in plaats van de grote industrie.’’

Krachten bundelen

Onafhankelijk onderzoek naar  de schadelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen staat ook hoog op het lijstje. Nu worden onderzoeken naar de (bij)werking aangeleverd door de producenten zelf. Bovendien worden middelen nu allemaal op zichzelf getoetst, terwijl in de praktijk een cocktail van verschillende middelen wordt gebruikt in de verschillende teelten. De optelsom daarvan wordt nooit onderzocht. Actueel in de bollenteelt is daarbij het mogelijke verband tussen middelengebruik en de ziekte van Parkinson, waarvoor ook steeds meer aanwijzingen zijn.

,,Als we de krachten bundelen van alle mensen, organisaties en bedrijven die het anders willen, staan we echt heel sterk’’, aldus Maij, ,,dat is de opdracht voor de komende periode.’’

 

Fotografie: Boelo Meijer